حکم صیغه موقت دختر باکره بدون اذن ولی

ازدواج موقت نکاحی است که مشروط به ذکر مدت معین و مهر معین است و در آن ارث بردن و پرداخت نفقه نیست، ولی زوجین میتوانند ارث بردن و پرداخت نفقه را از راه “شرط ضمن عقد” تثبیت نمایند. از ویژگیهای دیگر متعه، عدم نیاز به طلاق است، زیرا با پایان یافتن مدت و یا بذل و بخشش آن، علقه زوجیت قطع میشود. برای این نکاح نیز عده وجود دارد و آن دو حیض کامل است و اولاد این علقه مانند فرزندان نکاح دائم از تمام مزایای حقوقی برخوردارند. (۱)بیشتر فقها اذن پدر را برای ازدواج موقت با دختر باکره شرط میدانند. (۲) براساس فتوای این‏ فقها اگر دختر باکره‏ای بدون اذن ولی به عقد موقت مردی درآید، این عقد باطل است و نسبت به دختر احکام زوجیت بار نیمی شود، مگر این که مجدداً با اذن پدرش او را به عقد خود درآورد.(۳)بعضی از فقها اذن ولی را در عقد موقت دختر باکره شرط نمی دانند و اذن و نظر موافق خود دختر باکره را کافی می دانند، اگر چه احتیاط مستحب می دانند که از ولی دختر باکره اذن گرفته شود.(۴) براساس فتوای این فقها اگر دختر باکره ای بدون اذن ولی به عقد موقت مردی در آید، این عقد موقت صحیح است و احکام زوجیت موقت بر آن بار می شود.در ازدواج دائم یا موقت باید صیغه خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست و صیغه عقد را خود زن و مرد می خوانند یا دیگری را وکیل می کنند که از طرف آن ها بخواند.(۵)اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد موقت را بخوانند، بعد از آن که مدت و مقدار مهر را معین کردند، چنانچه زن بگوید: “زوجتک نفسی فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم” بعد بدون فاصله بگوید “قبلت هکدا” صحیح است. اگر دیگری را وکیل کنند و اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: “زوجت موکلتی موکلک فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم” پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: “قبل لموکلی هکذا” صحیح میباشد. (۶)اما درخصوص این که آیا عقد موقت معاطاتی هم میشود یا نه، میتوان این گونه جواب داد که همه فقها (چه در عقد دائم و چه در عقد موقت) اجرای صیغه عقد را شرط میدانند و تنها رضایت زن و مرد را برای تحقق عقد کافی نمیدانند (۷)و همه اتفاق نظر دارند که عقد (چه دائم و چه موقت) معاطاتی نمیشود و باید حتماً صیغه عقد اجرا شود. اگر به زبان عربی آشنا نیستند، میتوانند به زبان فارسی یا ترکی و یا هر زبانی صیغه عقد را بخوانند، ولی باید الفاظی را بگویند که معنای همان صیغه عربی را بفهماند،(۸) مثلاً زن میگوید: من‏ خودم را در مدت معین (که از قبل در صحبت تعیین شده) و در مقابل مهر معین (که تعیین شده) به ازدواج تو درمیآورم. و مرد میگوید که: ازدواج را با این شرط پذیرفتم. به فتوای رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه‏ای، ازدواج معاطاتی مشروع نیست(۹) و به فتوای ایشان با تمکن از اجرای عقد به صیغه عربی، اجرای عقد به غیر عربی کفایت نمیکند. (۱۰)

پی نوشت ها :

۱٫ حسین کریمی، خیمه عفاف، ص ۲۲٫ ۲٫ برای آگاهی بیشتر ر. ک به: توضیح المسائل مراجع، ج ۲، ص ۳۸۷، مسأله ۲۳۷۶؛ استفتاءآت جدید، آیت الله تبریزی، ص ۳۳، سؤال ۱۴۸۱؛ استفتائات آیت الله فاضل لنکرانی، ج ۱، ۴۳۶، س ۱۵۴۶؛ استفتائات، آیت الله مکارم، ج ۲، ص ۳۱۸، س ۹۱۳٫ ۳٫آیت الله تبریزی، استفتائات جدید، ص ۳۳۳، سؤال ۱۴۸۱٫۴٫ آیت الله گلپایگانی(ره) مجمع المسائل، ج۴، ص ۳۰۵، س ۸۴۳٫۵٫ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص ۳۸۰، مسئله ۲۳۶۳٫۶٫ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص ۳۸۲، مسئله ۲۳۶۹٫۷٫ همان، ص ۳۸۰، مسئله ۲۳۶۳٫۸٫ همان، ص ۳۸۴ و ۳۸۵٫۹٫ همان، ص ۴۴۷، احکام الزواج و ما یناسب المقام.۱۰٫ همان، ص ۴۵۰، احکام الزواج و ما یناسب المقام.